دسترسی درون استخوانی در بیماران دچار تروما: روشی قابل اعتماد برای احیای سریع و مؤثر

دسترسی درون استخوانی در بیماران دچار تروما: روشی قابل اعتماد برای احیای سریع و مؤثر

مقدمه

در شرایط بحرانی اورژانس، مانند شوک‌های همودینامیک یا ایست قلبی، دسترسی سریع به سیستم عروقی برای تجویز مایعات و داروها امری حیاتی است. با این حال، در بیماران تروما به‌خصوص در موارد شوک شدید، دستیابی به وریدهای محیطی (Peripheral IV Access) و وریدهای مرکزی (Central IV Access) اغلب با دشواری یا شکست مواجه می‌شود. در چنین مواردی، دسترسی درون استخوانی (Intraosseous - IO) به‌عنوان یک جایگزین مؤثر و قابل اعتماد مطرح می‌گردد.

پژوهش حاضر که در سال 2024 توسط یک گروه چند مرکزی از بیمارستان‌های سطح یک در کره جنوبی انجام شده است، به مقایسه اثربخشی دسترسی درون استخوانی (IO) در برابر دسترسی وریدی معمولی (IV) در بیماران دچار تروما می‌پردازد .

________________________________________

طراحی مطالعه

این مطالعه گذشته‌نگر روی ۲۰۶ بیمار انجام شد که به ۹۴ بیمار در گروه IO و ۱۱۲ بیمار در گروه IV تقسیم شدند. تمام بیماران دچار ایست قلبی یا شوک در فاز پیش‌ازبیمارستان یا حین ورود به اورژانس بوده‌اند. دستگاه مورد استفاده در این پژوهش برای دسترسی IO، سیستم مکانیکی EZ-IO® ساخت شرکت Teleflex آمریکا بوده است.

________________________________________

یافته‌های کلیدی

● نرخ موفقیت در اولین تلاش:

○ IO: 90.4٪

○ IV: 75.5٪

○ تفاوت معنادار آماری: p < 0.001

● مدت زمان اجرا:

○ IO: میانگین 1.0 دقیقه

○ IV: میانگین 1.9 دقیقه

○ IO دو برابر سریع‌تر بوده است.

● سرعت تزریق مایع:

○ بدون کیسه فشار (under gravity): 20.8 میلی‌لیتر در دقیقه

○ با کیسه فشار: 45.9 میلی‌لیتر در دقیقه

○ قابل مقایسه با IV در صورت استفاده از فشار خارجی

● محل تزریق و اثربخشی:

○ تزریق در استخوان بازو (humerus) مؤثرتر از ساق پا (tibia)

○ Humerus: 53.7 ml/min

○ Tibia: 27.8 ml/min (p = 0.023)

● کاربرد موفق در شرایط CPR و شوک همودینامیک:

 بیماران دارای ایست قلبی پیش از ورود یا در اورژانس، بیشتر در گروه IO بودند.

________________________________________

بحث

بر اساس این پژوهش، دسترسی درون استخوانی نه تنها سریع‌تر و با احتمال موفقیت بالاتر نسبت به رگ‌گیری معمول است، بلکه در صورت استفاده مناسب (مثلاً با کیسه فشار و انتخاب محل تزریق صحیح مانند humerus)، نرخ تزریق مایعات نیز قابل رقابت با IV خواهد بود.

از طرف دیگر، استفاده از IO به‌ویژه در شرایطی که دسترسی عروقی دشوار یا زمان بسیار محدود است (مانند CPR، شوک، صدمات نظامی یا پیش‌بیمارستانی)، می‌تواند منجر به نجات جان بیماران شود. امروزه راهنماهای پیشرفته مانند ACLS و ATLS نیز استفاده از IO را در شرایط اورژانس توصیه می‌کنند.

________________________________________

معرفی دستگاه EZ-IO ساخت Teleflex

EZ-IO® یک سیستم کامل برای دسترسی درون استخوانی است که از سوی شرکت Teleflex طراحی شده و شامل یک درایور الکترومکانیکی و سوزن‌های تخصصی با سایزهای متنوع است.

ویژگی‌های فنی و بالینی EZ-IO:

● درایور قدرتمند با گشتاور تنظیم‌شده: مناسب برای نفوذ دقیق و سریع به استخوان بدون آسیب اضافی

● سوزن‌های استریل در سه سایز:

○ 15 میلی‌متر (برای اطفال و افراد کم‌وزن)

○ 25 میلی‌متر (برای اغلب بزرگسالان)

○ 45 میلی‌متر (برای بیماران با بافت نرم ضخیم یا چاقی شدید)

● مکان‌های مجاز تزریق:

○ سر استخوان بازو (Proximal Humerus)

○ بالای ساق پا (Proximal Tibia)

○ پایین ساق پا (Distal Tibia)

● مناسب برای موقعیت‌های اورژانسی از جمله:

 سپسیس، تروما، ایست قلبی و تنفسی، شوک، هیپوترمی، تشنج، سوختگی‌ها، ناپایداری همودینامیک و موارد دیگر

● کاربرد غیر اورژانسی:

 تجویز آنتی‌بیوتیک، آرام‌بخش، داروهای القای زایمان، جراحی، بیهوشی عمومی، دردهای حاد و مزمن

● موارد منع مصرف:

 شکستگی در محل تزریق، عفونت موضعی، پروتزهای ارتوپدی، یا تزریق در همان محل طی ۴۸ ساعت اخیر

اجزای ست تزریق EZ-IO:

● سوزن استریل 15G

● لوله تزریق EZ-Connect

● بند مچی بیمار

● پوشش ایمنی اجسام تیز

● قابلیت شست‌وشو با سالین (flush) پیش از تزریق

________________________________________

عرضه رسمی دستگاه EZ-IO در ایران توسط ایران فارمیس

شرکت ایران فارمیس به عنوان یکی از تأمین‌کنندگان پیشرو تجهیزات اورژانس و اتاق عمل، دستگاه EZ-IO® ساخت Teleflex را با خدمات کامل پشتیبانی علمی، فنی و آموزشی در ایران عرضه می‌کند.

خدمات ایران فارمیس شامل:

● تأمین دستگاه EZ-IO و تمامی اجزای مصرفی آن (سوزن‌ها، ست تزریق و ...)

● آموزش تخصصی به پزشکان اورژانس، تیم‌های احیا و پرسنل ICU

● مشاوره در انتخاب سایز و محل مناسب تزریق

● پشتیبانی از مراکز درمانی سراسر کشور

● ارائه گواهی‌های کیفی، مستندات بالینی و دستورالعمل‌های جهانی

راه‌های ارتباطی:

وب‌سایت: www.iranpharmis.com

 ایمیل: info@iranpharmis.com

 تلفن تماس: 8396-021

منابع: 

 Y.Kim, S.H. Lee, S.W. Chang, Y.Huh, S.Kim, J.W. Choi, H.J. Cho, G.J. Lee: The Efficacy of Intraosseous Access for Initial Resuscitation in Patients with Severe Trauma: A Retrospective Multicenter Study in South Korea. https://doi.org/10.3390/jcm13133702